Türklerin Yeni Yıl Kutlaması Nardugan hakkında bu makalede internette bile çok az bulunan kaynakları sizler için derlemek istedim. Bu makalede Nardugan nedir, Nasıl kutlanır, Tarih sahnesine çıkışı ve daha bir çok bilgiye yer vermeye çalışacağım. Kullandığım kaynakları makalenin sonunda paylaşacağım. Bu kaynakları araştırarak çok daha fazla bilgiye ulaşmanız mümkün.
Nardugan Nedir?
Nardugan, her yıl 21 Aralık’ta Türkler tarafından kutlanan bir bayramdır. Bu bayram, yılın en uzun gecesinin ve en kısa gününün yaşandığı gündür. Nardugan, Moğol dilindeki “nar” (güneş) ve “tugan” (doğan) sözcüklerinden oluşmaktadır. Bu nedenle, Nardugan’ın “doğan güneş” anlamına geldiği söylenebilir.
Nardugan, Türklerin eski inanışlarından biri olan “yeni yılın başlangıcı” olarak kabul edilir. Türkler, kış gündönümünün ardından gündüzlerin uzamaya başladığını ve bunun yeni bir yılın başlangıcı olduğunu düşünmüşlerdir. Bu nedenle, Nardugan’ı yeni yılın başlangıcı olarak kutlamışlardır.
Nardugan kutlamaları, genellikle bir akçam ağacının altında yapılır. Akçam ağacı, Türk mitolojisinde ölümsüzlük sembolü olarak kabul edilir. Bu nedenle, Nardugan kutlamalarında akçam ağaçları süslenir ve akçam ağacının etrafında törenler yapılır.
Nardugan kutlamalarında yapılan diğer gelenekler arasında şunlar yer alır:
- Aile ve dostlarla bir araya gelme
- Hediyeleşme
- Yemek yeme
- Oyunlar oynama
- Şarkılar söyleme
- Dua etme
Nardugan, Türk kültüründe önemli bir yere sahip olan bir bayramdır. Bu bayram, Türklerin eski inançlarını ve geleneklerini yansıtır.
Nardugan kutlamaları, son yıllarda Türkler arasında yeniden yaygınlaşmaya başlamıştır. Bu bayram, Türklerin kültürel kimliklerini yeniden keşfetmelerine yardımcı olmaktadır.
Nardugan Tarihi
Muazzez İlmiye Çığ şu şekilde açıklar: Toplumumuzun bir kısmı tarafından Hıristiyan adeti olarak görülen, hatta nefret objesi haline getirilen süslü yılbaşı ağacının aslında bir Türk geleneği olduğunu biliyor muydunuz?
Eski Türklerde yerin göbeğinden göğe kadar uzanan bir ağaç var, Hayat Ağacı. Akçam kış mevsiminde dahi yapraklarını dökmediğinden, Türkler bu ağacı hayat ağacı olarak adlandırıyor. Bu ağacın bir ucunda Ülgen, gök tanrısı duruyor. Güneş Sümerler’e göre kutsal.
Türk mitolojisine göre gün ile gece sürekli mücadele halinde. En uzun gece olan 21 Aralık tarihinden sonra, güneşin daha çok görünmeye başladığı, gündüzlerin uzadığı yani gündüzün geceyi bu savaşta yendiği günler başlıyor. Bu nedenle 22 Aralık’ı, yeni yılın ilk günü olarak kabul edip, “Nardugan, Yeniden doğuş bayramı” olarak kutlamışlar Atalarımız.
Nardugan Bayramı’nda Türkistan’dan başka yerde yetişmeyen akçam ağacını eve getirip, akçamın altında oturanlara ise o sene Tanrı’nın güzel bir yaşam vereceğine inanmışlar. Ağaç altına Tanrı’ya hediyeler koyup dallarına da Tanrı’dan diledikleri şeyleri sembolize etsin diye bez veya kurdele asmışlar.
Tarihi kaynaklar incelendiğinde ise Noel ağacı ilk defa 1600 yılı civarı Almanya’da ortaya çıkıyor. Gelenek, Fransız ihtilalinden sonra Amerika’ya ulaşmış. 1800’lerde İskandinav ülkelerinde ve Fransa’da da çam ağacı süsleme yaygınlaşmış.
Milattan önce 4000-2000 yıllarından bize aktarılan bu gelenek hala Orta Asya Türki cumhuriyetlerinde kutlanıyor.
Nardugan Nasıl Kutlanır?
Nardugan’ın kutlanma biçimi, bölgeye ve kültüre göre farklılık gösterebilir. Ancak, genel olarak aşağıdaki geleneklere rastlanmaktadır:
- Aile ve dostlarla bir araya gelme: Nardugan, aile ve dostların bir araya gelerek kutladığı bir bayramdır. Bu nedenle, Nardugan kutlamalarında aileler ve dostlar bir araya gelirler.
- Hediyeleşme: Nardugan, hediyeleşmenin de yaygın olarak yapıldığı bir bayramdır. Bu nedenle, Nardugan kutlamalarında insanlar birbirlerine hediyeler verirler.
- Yemek yeme: Nardugan, yemek yemenin de önemli bir yeri olduğu bir bayramdır. Bu nedenle, Nardugan kutlamalarında çeşitli yemekler yapılır ve yenir.
- Oyunlar oynama: Nardugan, oyunların da oynandığı bir bayramdır. Bu nedenle, Nardugan kutlamalarında çeşitli oyunlar oynanır.
- Şarkılar söyleme: Nardugan, şarkıların da söylendiği bir bayramdır. Bu nedenle, Nardugan kutlamalarında çeşitli şarkılar söylenir.
- Dua etme: Nardugan, dua etmenin de yapıldığı bir bayramdır. Bu nedenle, Nardugan kutlamalarında insanlar dua ederler.
Nardugan kutlamalarında yapılan bazı özel gelenekler şunlardır:
- Akçam ağacı süsleme: Nardugan kutlamalarında, akçam ağaçları süslenir. Akçam ağacı, Türk mitolojisinde ölümsüzlük sembolü olarak kabul edildiği için, akçam ağacının süslenmesi, yeni bir yılın başlangıcını ve yaşamın devamını simgeler.
- Dilek ağacına dilek yazma: Nardugan kutlamalarında, dilek ağacına dilek yazılır. Dilek ağacı, genellikle akçam ağacıdır. İnsanlar, dilek ağacına dilek yazarak yeni yıldaki dileklerinin gerçekleşmesini dileklerler.
- Ateş yakma: Nardugan kutlamalarında, ateş yakılır. Ateş, Türk mitolojisinde saflığın ve temizliğin sembolü olarak kabul edildiği için, ateş yakmak, yeni yılın başlangıcında kötülüklerden arınmayı ve yeni bir başlangıç yapmayı simgeler.
Nardugan, Türk kültüründe önemli bir yere sahip olan bir bayramdır. Bu bayram, Türklerin eski inançlarını ve geleneklerini yansıtır.
Akçam Ağacı Nedir?
Akçam ağacı, Türkiye’de yaygın olarak bulunan bir çam türüdür. Bilimsel adı Pinus sylvestris olan bu ağaç, genellikle 30-40 metre boyunda ve 1 metre çapındadır. Dalları dik ve düzgündür, bu nedenle uzaktan bakıldığında bir piramit görünümü verir. İğne yaprakları diğer çam türlerine göre daha kısa ve düz şekildedir.
Akçam ağacı, genellikle dağlık bölgelerde yetişir. Türkiye’de özellikle Doğu ve Kuzeydoğu Anadolu’da sıklıkla görülür.
Akçam ağacı, Türk kültüründe önemli bir yere sahiptir. Nardugan bayramında, akçam ağacı süslenir ve akçam ağacının etrafında törenler yapılır. Akçam ağacı, Türk mitolojisinde ölümsüzlük sembolü olarak kabul edilir.
Akçam ağacının özellikleri şu şekilde sıralanabilir:
- Bilimsel adı: Pinus sylvestris
- Anavatanı: Avrupa, Asya ve Kuzey Afrika
- Boyu: 30-40 metre
- Çapı: 1 metre
- Dalları: Dik ve düzgün
- İğne yaprakları: Kısa ve düz
- Yetiştiği yerler: Dağlık bölgeler
- Önemli bir yeri olduğu kültürler: Türk kültürü
- Simgelediği şey: Ölümsüzlük
Türk Kültüründe Hayat Ağacı
Hayat ağacı, Türk kültüründe önemli bir yere sahip olan bir motiftir. Bu motif, genellikle bir ağaç şeklinde tasvir edilir ve yaşamın, sonsuzluğun ve kutsallığın sembolü olarak kabul edilir.
Hayat ağacı motifi, Türk kültüründe çok eski çağlardan beri kullanılmaktadır. Bu motif, Orta Asya Türkleri arasında yaygın olarak kullanılmıştır. Orta Asya Türkleri, hayat ağacı motifini genellikle göçebe yaşam tarzlarını simgelemek için kullanmışlardır.
Hayat ağacı motifi, Türk kültüründe çeşitli şekillerde tasvir edilmiştir. Bu motif, genellikle bir ağaç şeklinde tasvir edilir. Ancak, bazen bir taç şeklinde veya bir hiyeroglif şeklinde de tasvir edilebilir.
Hayat ağacı motifi, Türk kültüründe çeşitli anlamlara sahiptir. Bu motif, genellikle yaşamın, sonsuzluğun ve kutsallığın sembolü olarak kabul edilir. Ancak, bazen diğer anlamlara da sahip olabilir. Örneğin, hayat ağacı motifi bazen bir ailenin veya bir topluluğun sembolü olarak da kabul edilebilir.
Hayat ağacı motifi, Türk kültüründe günümüzde de kullanılmaktadır. Bu motif, genellikle sanat eserlerinde, ev dekorasyonlarında ve giysilerde kullanılmaktadır.
Hayat ağacı motifinin Türk kültüründeki anlamları şu şekilde özetlenebilir:
- Yaşam: Hayat ağacı motifi, yaşamın sembolü olarak kabul edilir. Bu motif, hayatın sürekliliğini ve yenilenmesini temsil eder.
- Sonsuzluk: Hayat ağacı motifi, sonsuzluğun sembolü olarak kabul edilir. Bu motif, zamanın ve evrenin sonsuzluğunu temsil eder.
- Kutsallık: Hayat ağacı motifi, kutsallığın sembolü olarak kabul edilir. Bu motif, doğanın ve yaşamın kutsallığını temsil eder.
Hayat ağacı motifi, Türk kültüründe önemli bir yere sahip olan ve çeşitli anlamlara sahip olan bir motiftir. Bu motif, Türklerin yaşam ve dünya görüşlerini yansıtmaktadır.
Kaynaklar – Türklerin Yeni Yıl Kutlaması Nardugan
Kitaplar – Türklerin Yeni Yıl Kutlaması Nardugan
- Nardugan: Türklerin Yeni Yıl Bayramı, Özkul Öztürk, Ötüken Neşriyat
- Türk Kültüründe İnançlar ve Semboller, Ayşegül Baysal, Ekin Yayınevi
- Türk Mitolojisi, Bahaeddin Ögel, Türk Tarih Kurumu Yayınları
- Türk Dünyası Tarih ve Kültürü, Ahmet Taşağıl, Ötüken Neşriyat
- Türk Kültürü Tarihine Giriş, Mustafa Akdağ, Türk Tarih Kurumu Yayınları
Bu kitaplar, Nardugan ve Türk kültürü ile ilgili çeşitli konuları kapsamlı bir şekilde ele almaktadır. Nardugan’ın tarihi, kutlanma biçimi, akçam ağacı ve hayat ağacı gibi konular hakkında ayrıntılı bilgi edinebilirsiniz.
Dijital Kaynaklar – Türklerin Yeni Yıl Kutlaması Nardugan
- Türk Tarih Kurumu: Türk Tarih Kurumu’nun web sitesinde, Nardugan ve Türk kültürü ile ilgili çeşitli makaleler ve araştırma raporları bulabilirsiniz.
- Türk Dil Kurumu: Türk Dil Kurumu’nun web sitesinde, Nardugan ve Türk kültürü ile ilgili çeşitli sözlükler ve etimolojik bilgiler bulabilirsiniz.
- Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü: Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü’nün web sitesinde, Nardugan ve Türk kültürü ile ilgili çeşitli etkinlikler ve yayınlar bulabilirsiniz.
Bu kitaplara ek olarak, internette de Nardugan ve Türk kültürü ile ilgili birçok bilgi kaynağı bulabilirsiniz. Türk Tarih Kurumu, Türk Dil Kurumu ve Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü gibi kurumların web sitelerinde, Nardugan ve Türk kültürü ile ilgili makaleler, araştırma raporları ve diğer materyaller bulabilirsiniz.
Umarım bu kaynaklar, Nardugan ve Türk kültürü hakkında daha fazla bilgi edinmenize yardımcı olur. Blog içeriğinden farklı olarak kişisel makalelerime yer verdiğim “köşe yazıları” kategorisini takip ederek daha fazla hayatıma dair, samimi içeriklere ulaşabilirsiniz.